Przycinanie drzew to niezawodny sposób regulowania wzrostu i owocowania oraz formowania roślin. Bez przycinania drzewa i krzewy owocowe wydają mniej owoców, drzewa ozdobne tracą na urodzie, a wszystkie one bez przycinania są bardziej podatne na różne choroby. Nie należy zapominać o tym zabiegu, ale też nie należy z nim przesadzać, aby nie osłabić rośliny. W zależności od gatunku i wieku, drzewa i krzewy należy przycinać co najmniej raz w roku. Zwykle robi się to wiosną lub jesienią. Nawiasem mówiąc, większość debat dotyczy tego, które przycinanie jest lepsze: wiosenne czy jesienne. Oczywiście należy również zwrócić uwagę na przycinanie w lecie. Zimą przycinanie powinno być wykonywane tylko w ostateczności.
Rodzaje przycinania
Jak już wspomniałam, przycinanie drzew i krzewów jest koniecznym i ważnym zabiegiem, aby rośliny były zdrowe, dobrze wyglądały i dawały dobre zbiory. Należy jednak pamiętać, że każde przycinanie, nawet najdelikatniejsze, jest stresujące dla roślin.
Są 3 główne rodzaje przycinania:
- formujące/pielęgnacyjne – nadaje roślinie odpowiedniego kształtu i wysokości oraz zmniejsza zagęszczenie korony;
- sanitarne – oczyszcza koronę z chorych, suchych i uszkodzonych gałęzi;
- odmładzające – stymuluje wzrost rośliny i przedłuża okres owocowania.
Najważniejsze, i można powiedzieć kluczowe, jest przycinanie sanitarne, bez którego drzewa i krzewy sadownicze mogą zachorować, a nawet umrzeć.
Podstawowe metody przycinania
- Przerzedzanie – gdy gałęzie lub pędy są odcinane od punktu wzrostu. Objętość przerzedzonej rośliny nie zmienia się, ale korona otrzymuje więcej światła i powietrza. Pozostałe gałęzie stają się bardziej produktywne i lepiej owocują. Rośliny ozdobne kwitną piękniej i obficiej.
- Skracanie – gdy usuwana jest część pędu lub gałęzi. Po skróceniu pozostała część pędu lub gałęzi tworzy pąki i wytwarza więcej pędów. Skracane są wierzchołki lub gałęzie odmian, które są mniej podatne na rozgałęzianie, ponieważ ta metoda przycinania zachęca do rozgałęziania. W pobliżu cięcia powstaje więcej pąków, a pędy rosną szybciej. Skrócona gałąź słabnie, a skrócony pęd zaczyna obficie rozgałęziać się.
Dodatkowe metody przycinania
- Wygięcie gałęzi poziomo w kierunku wzrostu spowalnia wzrost gałęzi lub pędu i zachęca do tworzenia pąków kwiatowych. Wyprostowane gałęzie lub pędy, które powinny zostać wycięte z powodu nieprawidłowego kąta wzrostu, mogą, jeśli zostaną wygięte poziomo, stać się główną gałęzią i z powodzeniem owocować.
- Złamanie lub cięcie powyżej lub poniżej pąka lub gałęzi hamuje wzrost i sprzyja owocowaniu. Wyprostowane gałęzie i pędy mogą zostać zagięte w poziomym kierunku wzrostu. Cięcie drzewa powyżej pąka lub gałęzi sprzyja wzrostowi pędów poniżej cięcia. Samo nacięcie kory poniżej pąka lub gałązki hamuje wzrost i zachęca roślinę do wytwarzania większej liczby pąków powyżej rany.
- Usuwanie pędów bocznych – skracanie gałęzi hamuje wzrost pędów bocznych i sprzyja powstawaniu pąków kwiatowych.
Narzędzia do przycinania
Jakość narzędzia używanego do przycinania drzew jest bardzo ważna. Jest to szczególnie ważne jesienią, aby na zimę pozostały tylko czyste cięcia.
Do przycinania potrzebny będzie ostry sekator, mała piła ogrodowa i ewentualnie sierpak. Bardzo ważne jest wykonanie dobrego cięcia na młodych gałęziach, z których wypływa sok. Używaj tylko ostrych narzędzi, ponieważ nierówne cięcie i różne drzazgi są doskonałą pożywką dla chorób.
W przypadku martwych gałęzi wybór narzędzia nie jest tak istotny.
Przycinanie drzew i krzewów owocowych latem
Częstym pytaniem ogrodników jest to, czy przycinanie można/należy wykonywać latem? Jest to dobra pora roku na przycinanie, aby ograniczyć wzrost drzew owocowych, usunąć zagęszczone obszary korony i zielone pędy. Należy jednak pamiętać, że lato nie nadaje się do usuwania dużych gałęzi i ogólnego przycinania. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy są poważnie uszkodzone i połamane gałęzie, które należy pilnie usunąć.
Letnie przycinanie pomoże przyspieszyć formowanie i owocowanie młodych drzew owocowych. Przycinając drzewa owocowe latem, wyrośnie znacznie mniej pędów niż w przypadku przycinania w innych porach roku. Dlatego też, jeśli sad jest bardzo gęsto obsadzony, koniecznie wykonaj przycinanie w lecie. W lipcu należy przyciąć wierzchołki silnie rosnących drzew lub przyciąć do nasady niepotrzebne pędy, które wyrosły w tym roku. Najlepiej usunąć je nie później niż cztery tygodnie przed zbiorem owoców.
Letnie przycinanie jest odpowiednie w przypadku jabłoni, grusz i innych drzew owocowych, zwłaszcza tych z owocami pestkowymi. W przypadku wiśni i czereśni można przycinać je latem, po zebraniu owoców. W ten sposób zmniejsza się zagrożenie zarażeniem chorobami kory.
Krzewy jagodowe, takie jak agrest, porzeczki i maliny, również powinny być przycinane latem po zbiorach.
Przycinanie jesienne
Jesienią należy przeprowadzić cięcie sanitarne drzew owocowych. Zabieg ten chroni przed szkodnikami i patogenami oraz zmniejsza nacisk śniegu na korony drzew w zimie. Wiosną, po jesiennym przycinaniu, nie trzeba będzie przycinać chorych i starych gałęzi, wystarczy wyciąć te, które zamarzły i połamały się podczas zimy.
Na przycinanie wybierz suchy i słoneczny dzień. Zachowaj ostrożność podczas przycinania młodych drzew i nie obcinaj zbyt wielu gałęzi, aby nie zmniejszyć ich odporności na mróz. Ważną zasadą jesiennego przycinania jest przycinanie dopiero po opadnięciu liści.
Nie obcinaj zbyt wielu gałęzi, aby nie zmniejszyć ich odporności na mróz. Oczywiście nie zapomnij również o roślinach ozdobnych.
Zalety i wady przycinania jesiennego
Zalety jesiennego przycinania:
- Zimą na gałęzie spadnie mniej śniegu i nie złamią się one pod zbyt dużym ciężarem.
- Szkodniki i patogeny, które zadomowiły się latem, stracą swoje schronienie.
- Drzewa będą miały czas na regenerację przed mrozem, a wiosną znów zaczną dobrze rosnąć.
- Jesienią jest mniej pracy w ogrodzie niż wiosną, więc można przycinać spokojnie i bez pośpiechu.
Wady jesiennego przycinania:
- Łatwiej jest popełnić błąd przy wyborze odpowiedniego czasu na przycinanie. Niespodziewane przymrozki mogą utrudnić drzewom regenerację po przycinaniu lub gojenie się ran. A jeśli zima jest ciepła, infekcje lub szkodniki mogą dostać się do ran pozostałych po przycinaniu.
- Rany goją się dłużej, ponieważ metabolizm drzew zwalnia z dnia na dzień.
- Ciepłolubne owoce pestkowe (morele, brzoskwinie, czereśnie, wiśnie itp.) po jesiennym przycięciu tracą część swoich zapasów składników odżywczych, w wyniku czego ich odporność na zimno jest znacznie zmniejszona. Dlatego lepiej w ogóle nie przycinać ich jesienią.
Przycinanie drzewek zimą
Przycinanie o tej porze roku jest bardzo ryzykowne. Jednak czasami jest to całkowicie uzasadnione, jeśli na przykład nie było czasu zrobić tego jesienią i istnieje ryzyko, że drzewa ucierpią z powodu obfitych opadów śniegu. Ważne jest, aby przycinać drzewa w temperaturze około -5°C w pogodny, suchy zimowy dzień. Pod żadnym pozorem nie należy przycinać drzew pestkowych zimą.
Wiosenne przycinanie drzew owocowych
Wiosna to najlepszy czas na przycinanie wszystkich drzew. Najważniejsze, aby przycinanie odbyło się w suchy i pogodny dzień. Przy ciepłej pogodzie rany po przycinaniu goją się szybciej. Po radykalnym przycinaniu jabłoni, grusz i drzew ozdobnych jesienią możesz pominąć procedurę przycinania wiosną i wyciąć tylko gałęzie uszkodzone przez zimę.
Podczas wiosennego przycinania można wyciąć nie więcej niż jedną czwartą gałęzi, aby uniknąć poważnego osłabienia rośliny. Należy pamiętać, że im starsze drzewo, tym lepiej znosi przycinanie. Możesz więc śmiało przycinać stare drzewa owocowe. Wyjdzie im to tylko na dobre.
Zalety i wady przycinania wiosną
Zalety wiosennego przycinania:
- Łatwiej jest wybrać suchy i pogodny dzień na zabieg.
- Rany na drzewach goją się szybciej, ponieważ na zewnątrz jest już ciepło.
- Wszelkie gałęzie, które zamarzły lub zostały w inny sposób uszkodzone podczas zimy, można z powodzeniem usunąć.
- Przycinanie wiosenne jest odpowiednie dla wszystkich drzew.
Wady wiosennego przycinania:
- Zbyt wczesne rozpoczęcie przycinania może spowodować uszkodzenie drzew przez mróz.
- Wiosną jest wiele innych rzeczy do zrobienia w ogrodzie i sadzie, więc istnieje ryzyko, że nie będziesz mieć czasu na przycinanie i możesz tego nie zrobić lub zrobić to źle.
Przycinanie wiśni, czereśni i śliw
Wiśnie, czereśnie i śliwy to jedne z najszybciej rosnących drzew, więc przycinanie jest koniecznością. Oczywiście bardzo ważne jest, aby robić to mądrze i w odpowiednim czasie. Wszystkie te drzewa pestkowe dobrze znoszą wszystkie rodzaje przycinania od wiosny do jesieni. Wiosną usuwaj nie tylko chore i stare gałęzie, ale także odstające pędy. Przede wszystkim nie wycinaj 2-3-letnich pędów, ponieważ to właśnie na nich drzewa będą owocować w tym roku.
Przycinanie moreli
Morele wymagają regularnego przycinania formującego, które uchroni roślinę przed wyczerpaniem w okresie obfitych zbiorów. Dlatego, aby przedłużyć żywotność tego drzewa, należy usunąć nie tylko chore i stare gałęzie, ale także niektóre gałęzie owocujące. Wykonuj także cięcie formujące, gdyż sprzyja to rozgałęzianiu się młodych sadzonek moreli.
W przypadku wczesnych i średnio wczesnych odmian moreli można również ostrożnie przycinać jesienią. W przypadku odmian późnych przycinaj tylko wiosną, w przeciwnym razie rośliny zbytnio osłabną.
Słowo od autora
Prawdopodobnie już wiesz, że przycinanie ma kluczowe znaczenie dla Twojego ogrodu. Przycinanie zapewni roślinom więcej powietrza i światła oraz zmniejszy ryzyko wystąpienia chorób grzybowych i szkodników. Z przyjemnością odkryjesz, że regularne przycinanie prowadzi do znacznego wzrostu plonów, a nawet poprawy ich jakości. Przycinanie wpływa nawet na długość życia drzew owocowych! Nie zastanawiaj się więc, czy warto przycinać. Naprawdę warto.
Źródła:
https://www.vle.lt/straipsnis/genejimas/
https://www.ogorod.ru/ru/sad/works/18742/Kalendar-obrezki-plodovyh-derevev-sroki
https://prosad.ru/kak-pravilno-obrezat-yabloni-i-grushi/
Zdjęcia poglądowe © Canva.