Papryka chili (albo chilli) (Capsicum annuum) to popularne i lubiane warzywo, które nie tylko dodaje potrawom pikantnego smaku, ale także ma właściwości zdrowotne. Są to stosunkowo mało wymagające rośliny, których owoce są od łagodnie pikantnych do bardzo pikantnych! Papryczka chili jest wieloletnią rośliną liściastą, ale zwykle uprawiana jest jako roślina jednoroczna. Wytwarza owoce o różnych kształtach i kolorach: od małych zielonych po duże czerwone, żółte lub pomarańczowe. Krzaki papryki mogą osiągać wysokość do 60 cm. Dobrze rosną na zewnątrz, ale mogą być również uprawiane w szklarniach.
Poznaj papryczki chili
Istnieje wiele różnych rodzajów i odmian papryczek chili o różnym stopniu ostrości i różnym smaku. Oto kilka popularnych odmian papryczek chili: Habanero, Scotch Bonnet, Jalapeno, Cayenne i Serrano. Każda odmiana ma swój unikalny smak i nadaje się do różnych rodzajów potraw.
Papryczki chili pochodzą z Ameryki Środkowej i Meksyku, gdzie są uprawiane od ponad 7 000 lat. Później, po wyprawie Kolumba do obu Ameryk, papryczki rozprzestrzeniły się na inne części świata. Dziś są uprawiane na całym świecie.
Uprawa papryczek chili
Papryczki chili dobrze rosną w klimacie subtropikalnym i tropikalnym, który charakteryzuje się ciepłymi miesiącami letnimi. Wymagają dobrze przepuszczalnej gleby, która jest żyzna i bogata w próchnicę. Podczas sadzenia papryczek chili należy wybrać słoneczne miejsce, aby zapewnić roślinom wystarczającą ilość światła.
Jeśli uprawiasz własne sadzonki chili, daj im dużo czasu na wzrost, ponieważ nasiona kiełkują dość wolno. Nasiona powinny wykiełkować 8-12 tygodni przed ostatnimi przymrozkami. Kiełkowanie można przyspieszyć używając maty grzewczej lub innej metody ogrzewania gleby. Spowoduje to jednak szybsze wysychanie gleby i będzie wymagać częstszego podlewania.
Wpływ gleby na smak papryczek chili
Papryczki chili przystosowują się do większości typów gleby. Potrzebują dobrze przepuszczalnej gleby, dlatego należy dodać trochę materii organicznej. Jednak ich smak będzie ostrzejszy, jeśli gleba będzie uboższa i nie będzie nadmiernie nawożona. Najlepsze jest neutralne pH gleby wynoszące około 6,0-6,8. W sezonie wegetacyjnym najlepiej jest nawozić papryczki chili kilka razy uniwersalnym płynnym nawozem organicznym do warzyw lub pomidorów – pomoże to wzmocnić owoce. Unikaj nawozów wysokoazotowych, które sprzyjają wzrostowi liści, ale mogą zmniejszyć plon owoców.
Sadzenie papryczek chili
Pierwsze liście właściwe powinny pojawić się po około sześciu tygodniach. Gdy sadzonki mają już dwa liście właściwe, można przesadzić je do pojedynczych doniczek i kontynuować uprawę w pomieszczeniu. Przed wysadzeniem sadzonek do ogrodu należy je zahartować, ponieważ są one bardzo wrażliwe na niskie temperatury. Przesadzanie na zewnątrz należy rozpocząć dopiero, gdy minie niebezpieczeństwo przymrozków, a temperatura będzie się zawsze utrzymywać powyżej 10 stopni Celsjusza. Sadzonki należy sadzić około 1 cm głębiej niż rosły w doniczkach. Podstawa łodyg wypuści małe korzenie, dzięki czemu rośliny będą silniejsze.
Pielęgnacja papryczek chili – co należy wiedzieć
Podlewanie jest ważnym aspektem pielęgnacji roślin. Ostra papryka lubi regularne podlewanie, jednak jej korzenie nie powinny być nadmiernie wilgotne. Podlewaj, gdy gleba wyschnie na głębokość centymetra lub dwóch i upewnij się, że podlewasz glebę, a nie roślinę. Mokre liście mogą rozprzestrzeniać choroby. Dobra warstwa ściółki wokół podstawy rośliny pomoże zatrzymać wilgoć w glebie.
Przycinanie wczesnych pędów zachęci roślinę do bujnego i obfitego wzrostu. Papryczki chili zazwyczaj zawiązują wiele owoców jednocześnie. Chociaż niektóre odmiany są wystarczająco silne, aby samodzielnie stać utrzymać pozycję pionową, mogą wymagać podparcia, aby owoce nie zginały łodyg, które łatwo się łamią, szczególnie podczas wiatru i ulewnego deszczu.
Jak zbierać papryczki chili – chroń oczy
Ostre papryki należy zbierać, gdy osiągną swój dojrzały kolor, w zależności od rodzaju i odmiany. Od przesadzenia zajmie to około 65-95 dni, ale bardziej szczegółowe informacje będą podane na opakowaniu nasion lub w katalogu nasion.
Zachowaj ostrożność podczas zbierania papryczek, zwłaszcza jeśli są to bardzo ostre odmiany. Zbieranie gołymi rękami i pocieranie oczu spowoduje nieprzyjemne pieczenie. Jeśli to możliwe, należy nosić rękawiczki i używać sekatorów lub zwykłych nożyczek do odcinania papryki od rośliny. Ciągnięcie za owoce może spowodować złamanie całej gałęzi. Po zerwaniu papryk można je wykorzystać od razu, zamrozić lub wysuszyć do przyszłych potraw. Rośliny będą produkować owoce dłużej, jeśli będą zbierane regularnie po osiągnięciu odpowiedniej wielkości. Wielu ogrodników pozwala papryce w pełni dojrzeć i zmienić kolor.
Szkodniki i choroby papryczek chilli
Papryczki chili rzadko mają problemy ze szkodnikami i chorobami. Należy jednak pamiętać o następujących kwestiach:
Mszyce i wciornastki mogą zaatakować starsze rośliny. Objawy obejmują pomarszczone lub bardzo wąskie liście. Owady te mogą rozprzestrzeniać wirusy, powodujące choroby, których nie można wyleczyć. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby, konieczne jest usunięcie zainfekowanych roślin.
Larwy mogą ścinać młode rośliny na poziomie gruntu. Owinięcie podstawy roślin folią, rurkami po papierze toaletowym lub czymś podobnym zapobiegnie ich rozprzestrzenianiu się. Skuteczne będą także wykałaczki po obu stronach łodygi.
Mogą wystąpić grzybicze i bakteryjne plamy na liściach. Porażone części należy usunąć i zniszczyć. Przenieś te rośliny w inne miejsce w następnym roku, ponieważ patogeny mogą przetrwać w glebie. Unikaj sadzenia papryki w miejscach, gdzie rosły inne psiankowate, takie jak pomidory czy bakłażany, ponieważ gatunki te często cierpią na te same choroby.
Korzyści z papryczek chili – prawdziwy skarb dla zdrowia (w umiarkowanych ilościach)
Papryczki chilli ma wiele właściwości zdrowotnych. Są bogate w witaminy C, A i B6 a także zawierają przeciwutleniacze. Mogą pomóc wzmocnić układ odpornościowy, poprawić trawienie i chronić przed uszkodzeniem komórek. Należy jednak pamiętać, że zbyt duża ilość chili może być szkodliwa i powodować dyskomfort w żołądku. Papryczki chilli zawierają potas, magnez i żelazo. Są one naukowo uznane i stosowane w leczeniu astmy, zapalenia stawów, zakrzepów krwi, klasterowego bólu głowy, neuralgii popółpaścowej i oparzeń. Ostatnie badania sugerują, że papryczki chili mogą mieć pozytywny wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego i pomagają zmniejszyć stan zapalny w organizmie. Ponadto mogą one pomóc kontrolować wagę, zmniejszyć apetyt i przyspieszyć metabolizm.
Ciekawostki na temat papryczek chili:
- Papryczki chili są używane nie tylko do gotowania, ale także do celów leczniczych. Mogą być stosowane jako środki przeciwbólowe i regulujące ciśnienie krwi.
- Papryczki chilli mogą być stosowane jako naturalny środek do zwalczania szkodników roślin. Ich ostry smak odstrasza szkodniki, takie jak owady i dzikie zwierzęta.
- Papryczki chili mogą zwiększać produkcję endorfin (hormonu szczęścia) w organizmie, co wywołuje uczucie przyjemności i zmniejsza ból.
- Legenda głosi, że chilli było używane w Indiach jako broń do samoobrony.
- Najłagodniejszy stopień ostrości przyprawy nazywany jest jednostką ostrości Scoville’a, nazwaną tak na cześć amerykańskiego farmakologa Wilbura Scoville’a, który wprowadził system pomiaru ostrości.
Źródła:
https://pepperjoe.com
https://savvygardening.com
https://www.thespruce.com
https://goodandgreenguides.com
Zdjęcia poglądowe © Canva.