Lantana (łac. Lantana) – roślina z rodziny werbenowatych i krewna werbeny – to ciepłolubny krzew tropikalny, naturalnie występujący w tropikalnych i subtropikalnych regionach Ameryki Południowej, a także w południowej Europie. Polska zima jest zbyt ostra dla lantan, więc jest uprawiana w naszym kraju jako roślina pokojowa, balkonowa i tarasowa.
Rośnie jako krzew, który łatwo można uformować w drzewo. Kwiaty są skupione w główkowatych kwiatostanach na wyprostowanych łodygach. Liście są małe i pomarszczone. Zarówno liście jak i łodyga pokryte są włoskami. Lantana cieszy swoich hodowców pięknymi, pachnącymi kwiatami, które zmieniają kolor podczas kwitnienia. Czerwone lub fioletowe kwiaty mogą z czasem pojaśnieć, przybierać pomarańczowy, następnie żółty, a nawet białawy odcień. Lub odwrotnie, żółte kwiaty na początku kwitnienia mogą z czasem stać się czerwone. Należy również wspomnieć, że lantana jest rośliną trującą.
Gatunki lantany
Znanych jest około 150 gatunków lantany. W Polsce dwa z nich są uprawiane w warunkach wewnętrznych: lantana pospolita i lantana montevidensis.
- Lantana pospolita (Lantana camara). Jest to najbardziej znany gatunek lantany w naszym kraju. W pomieszczeniach lantana pospolita osiąga zazwyczaj wysokość do 1 metra. Ma owalne zielone liście z szarawym odcieniem, a małe kwiaty są zebrane w kwiatostany w kształcie parasola. Żółte i różowe kwiaty stopniowo zmieniają kolor na pomarańczowy i czerwony. Kwitnie przez całe lato, a wczesną jesienią, po przekwitnięciu jednego kwiatu, pojawiają się nowe.
- Lantana montevidensis. Gatunek ten jest rzadszy. W porównaniu do lantany pospolitej, lantana montevidensis jest drobniejsza, jej różowe i fioletowe kwiaty prawie nie zmieniają koloru podczas kwitnienia. Kwitnie od wiosny do późnej jesieni.
Rozmnażanie lantany
Lantana nie jest rośliną długowieczną. Po 3-4 latach zaczyna się starzeć, wypuszcza mniej pędów i wytwarza mniej kwiatów. Są dwa sposoby rozmnażania tych kwiatów: przez sadzonki lub przez nasiona.
Rozmnażanie przez sadzonki jest łatwiejsze i wygodniejsze. W lutym-marcu z wierzchołków pędów odcina się sadzonki o długości do 10 cm, z kilkoma liśćmi. Umieszcza się je w mieszaninie piasku i torfu lub zanurza w wodzie, przykrywa folią i przechowuje w jasnym, ciepłym miejscu (18-20°C). Sadzonki pod folią muszą być wietrzone. Po około 3-4 tygodniach sadzonki wypuszczą korzenie. Należy je wtedy przenieść do chłodniejszego pomieszczenia (około +12°C), zapobiegnie to nadmiernemu wyciąganiu się rośliny. Po pojawieniu się kilku nowych liści, sadzonki można przesadzić do pojedynczych doniczek, a ich wierzchołki podciąć, aby roślina lepiej się rozgałęziała.
W przypadku rozmnażania przez nasiona, nasiona wysiewa się w lutym do lekkiej, przepuszczalnej ziemi do roślin domowych, do której można dodać wermikulit. Nasiona trzeba lekko wcisnąć w wilgotną glebę w odległości 8-10 cm od siebie. Pojemnik z wysianymi nasionami powinien być przykryty przezroczystą pokrywą, taką jak plastikowa folia lub szkło i codziennie wietrzony. Roślinę trzyma się w temperaturze około 20-22 °C. Ziemię należy od czasu do czasu podlewać. Po wykiełkowaniu sadzonki przenosi się do chłodniejszego pomieszczenia. Przykrycie można zdjąć, gdy sadzonki wytworzą co najmniej kilka liści. Sadzonki przesadza się do pojedynczych pojemników, gdy urosną do 10-12 cm.
Uprawa i pielęgnacja lantany
Lantanę uprawia się u nas w pomieszczeniach, a w cieplejszych miesiącach można ją przenieść do ogrodu, na balkon lub taras. Lantana jest łatwa w pielęgnacji.
Miejsce. Preferuje stanowiska słoneczne. Nie należy jej stawiać w miejscach narażonych na przeciągi.
Ziemia. Lantana lubi glebę żyzną, przewiewną i przepuszczającą wodę. Lubi ziemię do kwiatów domowych, fikusów, palm,mieszanki gleby kompostowej i torfu. Potrzebuje dobrego drenażu, a wierzchnia warstwa gleby powinna być od czasu do czasu spulchniana (po podlaniu).
Temperatura. Ciepłolubna lantana nie lubi chłodnej i wilgotnej pogody w okresie wzrostu, optymalna dla niej temperatura to 20-26°C. Jeśli więc przenosisz ją latem na zewnątrz, lepiej przenieś ją z powrotem do domu, gdy dłużej trwa chłodna, deszczowa pogoda. Po przymrozkach lantanę przenosi się na zewnątrz.
Na jesień i zimę przenieś lantanę do jasnego, chłodnego pomieszczenia o temperaturze 8-10°C. Zapewnij jej co najmniej 6-7 godzin światła dziennie. Lantana może zimować w cieplejszym pomieszczeniu, ale będzie wtedy słabiej kwitnąć. Podczas zimowania może stracić część liści. W lutym, gdy zaczynają pojawiać się nowe pędy, kwiat przenosi się do ciepłego pomieszczenia.
Podlewanie. Intensywność i częstotliwość podlewania zmienia się w zależności od pory roku.
- W sezonie wegetacyjnym, od wiosny do jesieni, roślinę należy podlewać obficie 2-3 razy w tygodniu. Przed kolejnym podlaniem wierzchnia warstwa ziemi (ale nie cała ziemia) musi być sucha.
- Zimą podlewa się bardziej umiarkowanie. Raz na półtora do dwóch tygodni należy oszczędnie podlewać, aby wierzchnia warstwa gleby była wilgotna, ale nie mokra.
- Należy też wylać wodę z podstawki. Podlewać miękką wodą o temperaturze pokojowej. Od czasu do czasu liście lantany należy opryskać zraszaczem, zapewniając w ten sposób niezbędny poziom wilgotności. Spryskiwanie jest szczególnie konieczne podczas upałów i gdy powietrze w pomieszczeniu jest suche.
Nawożenie. Nawozi się co 1-2 tygodnie wiosną i latem nawozem do kwiatów kwitnących.
Przycinanie. Zbyt długie lub odstające gałęzie lantany należy przycinać w miarę potrzeb. Wierzchołki pędów można przyciąć w celu lepszego rozgałęzienia. Jesienią, przed przeniesieniem lantany do jasnego, chłodnego pomieszczenia, należy skrócić pędy o jedną trzecią. Przekwitłe kwiaty powinny być usuwane, ponieważ szybciej pojawią się wtedy nowe.
Przesadzanie. Lantana powinna być przesadzana co dwa lata, a wierzchnia warstwa gleby powinna być wymieniana co roku. Najlepszą porą na przesadzanie lantany jest koniec zimy/wczesna wiosna. Wybierz nową doniczkę o 2-3 cm większą niż stara, ponieważ zbyt duża doniczka spowoduje, że lantana będzie szybciej zapuszczać korzenie, zamiast kierować energię wzrostu na kwiaty. Po przesadzeniu trzymaj lantanę w cieniu przez kilka dni.
Choroby i szkodniki lantany
- Jedną z chorób, na które może cierpieć lantana, jest zgnilizna korzeni. Ta choroba grzybicza może wystąpić, gdy w glebie gromadzi się zbyt dużo wody z powodu nadmiernego podlewania lub nadmiernego zagęszczenia gleby i braku odpowiedniego drenażu. Objawy zgnilizny korzeni: lantana przestaje rosnąć, zrzuca liście, pąki i kwiaty. Jeśli podejrzewasz zgniliznę korzeni, wyjmij roślinę z doniczki i sprawdź jej system korzeniowy. Jeśli system korzeniowy nie jest poważnie uszkodzony, usuń gnijące części, a pozostałe zdrowe części potraktuj środkami przeciwgrzybiczymi lub roztworem nadmanganianu potasu. Następnie przesadź roślinę do nowej ziemi. Jeśli korzenie są poważnie dotknięte tą chorobą, rośliny nie da się uratować.
- Inną chorobą grzybiczą jest szara pleśń. Choroba ta atakuje nadziemną część rośliny. Spowodowana jest nieodpowiednimi warunkami uprawy (ciemne stanowisko, brak lub nadmiar składników odżywczych, przeciągi, nieprawidłowe podlewanie). Na liściach lub pędach pojawiają się wodniste plamy, które z czasem przybierają szary kolor. W przypadku wystąpienia tej choroby należy usunąć dotknięte nią części rośliny i poddać ją działaniu specjalnych środków przeciwgrzybiczych.
- Latem lantana może być atakowana przez różne szkodniki, takie jak mszyce, mączliki i czerwce. Jeśli szkodników jest niewiele, można je zniszczyć, spryskując roślinę roztworem mydła, ale jeśli osiedliły się większe kolonie, szkodniki te należy zwalczać specjalnymi środkami owadobójczymi.
Lantana – trująca roślina
Podziwiając piękne, zmieniające kolor kwiaty lantany, nie należy zapominać, że kwiat ten jest trujący. Jest szkodliwa w przypadku połknięcia, a dotykanie liści może powodować podrażnienia skóry. Do prac pielęgnacyjnych zaleca się noszenie rękawiczek. Lantanę należy trzymać w miejscu niedostępnym dla małych dzieci i zwierząt.
Zdjęcia poglądowe © Canva.