Aronia czarna to dziki krzew pochodzący z Ameryki Północnej, sprowadzony na kontynent europejski dopiero w drugiej połowie XX wieku. Tak więc aronia jest nam znana wcale nie tak długo. Nic dziwnego, że jeszcze nie tak dawno klasyfikowano je jako gatunek jarzębiny, a jeszcze dziś znane są jako „czarna jarzębina”. W Polsce pod względem popularności i uprawy jarzębina ustępuje już miejsca aronii. Coraz więcej badań wykazuje korzystne właściwości aronii, krzewy te stają się więc coraz bardziej powszechne w naszych ogrodach i gospodarstwach. Uprawa aronii może stać się przyjemnością również i dla Ciebie.
Właściwości aronii
Aronia (łac. Aronia melanocarpa) to wieloletni krzew z rodziny różowatych, należący do niezależnego rodzaju Aronia Pers. Średnia wysokość krzewu wynosi około 3 metry, a przy odpowiedniej pielęgnacji może owocować przez 30 lat lub dłużej. W maju i czerwcu pojawiają się kwiatostany aronii z drobnymi, białymi kwiatami, choć czasem zdarzają się też różowe odcienie. Jagody są ciemne, prawie czarne, przypominające małe jabłuszka. Aronia jest krzewem dość produktywnym – w sezonie na jednej roślinie dojrzewa około 8 kilogramów jagód, które są już oficjalnie uznawane za źródło zdrowia.
Aronia – królowa polifenoli
Owoce aronii są najbardziej cenione ze względu na zawartość przeciwutleniających polifenoli. Istnieją 4 kategorie polifenoli: flawonoidy, stilbeny, lignany i kwasy fenolowe. Każda z tych kategorii składa się z szeregu mniejszych substancji, których grupy znajdują się w różnych produktach spożywczych. 100 gramów aronii zawiera 2500 mg polifenoli, co znacznie przekracza zalecane dzienne spożycie. Co najważniejsze, polifenole znajdujące się w jagodach aronii są niezwykle złożone – można powiedzieć, że aronia łączy w sobie zalety zielonej herbaty i czerwonego wina.
Jakie jeszcze zalety ma aronia?
- Aronia zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych. Owoce te zawierają znaczną ilość witaminy PP, która w połączeniu z witaminą C poprawia ogólny stan naczyń krwionośnych i serca.
- Stosowana jest w leczeniu wrzodów żołądka. Ekstrahowane z aronii antocyjaniny pomagają ograniczyć procesy oksydacyjne zachodzące w błonie śluzowej żołądka i jelit.
- Pomaga regulować poziom cukru we krwi. Badania wykazały, że antocyjany aronii pomagają poprawić stan pacjentów z cukrzycą typu 1.
- Ma silne właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Aronia może być naturalnym substytutem antybiotyków w zwalczaniu lub zapobieganiu chorobom bakteryjnym.
- Korzystna dla osób cierpiących na choroby oczu. Dieta bogata w przeciwutleniacze pomaga spowolnić zwyrodnienia plamki żółtej i innych patologicznych zmian w oku.
- Może zapobiegać demencji i chorobie Alzheimera. Chroni komórki nerwowe przed uszkodzeniem.
Gdzie sadzić aronię?
Kolejnym powodem, dla którego warto uprawiać aronię we własnym ogrodzie jest niesamowita odporność tej rośliny. Krzewy aroniowe są przystosowane do życia nawet w dość surowych warunkach, o czym świadczy ich powszechność w regionie zachodniej Syberii, gdzie odnotowuje się ekstremalne wahania temperatur. Nie boi się silnych mrozów ani susz i może przetrwać w niemal każdej glebie. Oczywiście, jeśli masz nadzieję na obfite zbiory, najlepsze będzie próchniczne stanowisko i gliniasta gleba.
Jak na ironię, zbyt żyzna gleba może sprawić trochę problemów. Aronia rośnie dość szybko, a jeśli znajduje się w glebie o bardzo wysokiej klasie, może tak „wystrzelić“, że trudno będzie kontrolować tempo wzrostu i zbiory. Jedyną „zachcianką“ aronii jest słońce. Jest to roślina światłolubna, która nie daje dużych plonów w cieniu.
Sadzenie aronii
1. Przed sadzeniem dobrze jest nawieźć ziemię obornikiem , ale nie jest to konieczne, jeśli masz grunty ugorowane. Aronię sadzi się w październiku lub wczesną wiosną, gdy ziemia ogrzeje się na głębokości około 15 cm.
2. Wymiary dołów zależą od wielkości poszczególnych roślin, ale standardem jest około 40 cm głębokości i 60 cm szerokości. Najlepiej jest przygotować dołki jesienią.
3. Między drzewami w rzędach należy zachować odstęp około 2,5-3 metrów. Jeśli planujesz kilka rzędów, uformuj je co 4 metry.
4. Przykryj ziemię wokół roślin torfem, obornikiem i liśćmi, aby zatrzymać wilgoć i wstrzymać wzrost chwastów. Sprawdzi się również zwykła ściółka z trocin.
5. Gdy młode pędy osiągną wysokość około 15 cm, można rozpocząć stosowanie nawozu azotowego. Można go stosować co 3-4 tygodnie w sezonie wegetacyjnym, ale po drugim roku nie jest to już konieczne.
6. Przycinanie należy przeprowadzać wiosną, zanim stopnieje śnieg. Przycinanie przemarzniętych i niezdrowych gałęzi należy rozpocząć już w pierwszym roku – pomoże to nadać roślinie pożądany kształt w przyszłości.
8. Aronie są odporne na większość chorób roślin i szkodników występujących w Polsce. Małym wyjątkiem są larwy błonkówki na które pomaga roztwór sody kalcynowanej. Jeśli nie napotkasz tego problemu, roślina nie będzie potrzebowała dodatkowej syntetycznej ochrony, a będziesz mógł cieszyć się ekologicznymi i zdrowymi owocami aronii w ciągu 1-2 lat po posadzeniu.
Zdjęcia poglądowe © Canva.