Głóg jest najbardziej znany jako składnik kropli nasercowych i innych naturalnych preparatów poprawiających pracę serca. Ogrodnicy doskonale wiedzą, że roślina ta nie tylko ma jaskrawoczerwone owoce – wytwarza także przepiękne (choć nieszczególnie pachnące) kwiaty, a ich gęste gałęzie chronią działkę zarówno przed ciekawskimi spojrzeniami, jak i niechcianymi gośćmi. To jednak nie wszystkie powody, dla których warto pomyśleć o uprawie głogu w ogrodzie.
Gatunki głogu
Podobnie jak jego kuzyni – aronia i jarzębina – głóg (łac. Crataegus) należy do rodziny różowatych. Tak więc, w przeciwieństwie do tego, co wiele osób myśli, głóg wcale nie ma jagód, ale prawdziwe owoce, które są spokrewnione z jabłkami. Na świecie istnieje ponad dwieście gatunków głogu, ale w Polsce rośnie naturalnie tylko parę:
Głóg nierównoząbkowy
Głóg nierównoząbkowy (łac.Crataegus kyrtostyla) jest najbardziej światłolubnym gatunkiem głogu, dlatego rośnie głównie naturalnie w rzadkich lasach liściastych. Jest również jednym z najwyższych: osiąga 7-8 metrów i wytwarza jedne z najgęstszych kwiatostanów. Podobnie jak inne drzewa z tej rodziny, głóg nierównoząbkowy ma ostre kolce, które są zdrewniałymi pędami drzewa, a nie igłami. Można to ocenić na podstawie śladów zanikłych pąków i liści widocznych u podstawy. Ponadto wyrastają one w kątach liści, gdzie normalnie rosną pąki.
Głóg odgiętodziałkowy
Głóg odgiętodziałkowy (łac. Crataegus calycina) jest rzadszym gatunkiem w Polsce, rośnie chętnie rośnie w wilgotnych zaroślach czy na skrajach lasów. Kształt kwiatów różni się nieznacznie od kwiatów głogu nierównoząbkowego, u którego działki są wyprostowane i skupione podczas zawiązywania owoców. Same owoce są wydłużone, prawie cylindryczne i mają nieco jaśniejszy czerwony kolor.
Głóg jednoszyjkowy
Głóg jednoszyjkowy (łac. Crataegus monogyna) wyróżnia się wysokością – te drzewa lub krzewy z łatwością osiągają do 10 metrów wysokości. Rośnie na obrzeżach lasów lub na zboczach, gdzie występuje ciężka gleba wapienna. Inną charakterystyczną cechą tego gatunku jest jego czerwonawe i bardzo twarde drewno. Nazwa crataegus pochodzi od greckiego słowa kratos, oznaczającego siłę i wytrzymałość. Gatunek ten można spotkać także w parkach, gdzie ze względu na gęstość gałęzi jest często wybierany do formowania żywopłotów.
Głóg dwuszyjkowy
Głóg dwuszyjkowy (łac: Crataegus oxyacantha) to krzew lub drzewo o wysokości 5-7 metrów z najsilniejszymi i najdłuższymi kolcami, o długości nawet do 2,5 cm. Nic dziwnego, że głóg dwuszyjkowy jest częstym wyborem do ochrony domu. Nawet najmniejsze, ciekawskie stworzenia o puszystych ogonach będą miały trudności z przedostaniem się przez taki „kolczasty” żywopłot. Jego kwiatostany są jednak dość rzadkie, a zapach charakterystyczny i niezbyt atrakcyjny – cecha wspólna dla wszystkich głogów.
Ogólna charakterystyka rośliny
Głóg jest dość odporną rośliną, dobrze znoszącą mrozy, susze i deszcze. Mówi się też, że głóg rzadko atakują choroby, z jednym małym wyjątkiem: ogrodnicy uważają, że jest on mniej odporny na zarazę bakteryjną. Jednak w ogólnej ocenie głóg może pochwalić się naprawdę dobrą pulą genową, która pozwala mu przetrwać nawet 200-300 lat. Warto zauważyć, że aby mieć jak najbardziej odporną roślinę we własnym ogrodzie, lepiej wybrać jeden z gatunków występujących naturalnie w Polsce niż jeden z gatunków introdukowanych.
Innym mniej znanym faktem jest to, że głogi są roślinami miododajnymi. Wytwarzają one słodki płyn, który pszczoły chętnie zbierają i zamieniają w bursztynowy miód. Głóg jest zatem doskonałą rośliną nie tylko do celów ochronnych lub ozdobnych, ale także strategicznie przydatną dla pszczelarzy. Oprócz pszczół, roślina ta przyciąga również dużą liczbę ptaków zainteresowanych jej jaskrawoczerwonymi owocami, które pozostają na gałęziach jeszcze długo po pierwszych przymrozkach. Jeśli więc posadzisz głóg, będziesz mieć piękny karmnikm a jesienią lub wczesną zimą będzie można podglądać sikorki przelatujące pod oknami.
Uprawa głogu w ogrodzie
Głóg można rozmnażać przez nasiona, odrosty korzeniowe lub, w celu szybszego owocowania, przez szczepienie. Młode sadzonki dobrze znoszą przesadzanie, ale trzeba uzbroić się w cierpliwość, ponieważ początkowo wolno rosną. Zasada ta nie dotyczy jednak roślin starszych niż 4 lata. Do tego czasu rozwinęły one dość głęboki system korzeniowy, którego prawie niemożliwe jest uniknięcie uszkodzenia przez kopanie. Dlatego najlepiej jest pracować z dwuletnimi sadzonkami: można je sadzić zarówno wiosną, jak i jesienią, do około połowy października.
Przygotuj dołki o głębokości 0,6-0,7 m z mieszanką rozłożonego kompostu, ziemi liściowej, torfu i piasku. Po posadzeniu nie zapomnij o ściółkowaniu około 3 cm warstwą torfu. W pierwszym sezonie podlewaj regularnie i nie zapomnij o przycięciu późną zimą lub wczesną wiosną. Wiosną należy co 3-4 tygodnie karmić roślinę zbilansowanymi nawozami. Dobrze pielęgnowana szczepiona sadzonka głogu wyda owoce po 5 latach, na owoce sadzonki nieszczepionej trzeba będzie poczekać prawie dwa razy dłużej.
Zdjęcia poglądowe © Canva, chyba że zaznaczono inaczej.