Nietoperze (Chiroptera) mogą podziękować Drakuli za negatywne opinie: że są demoniczne, wysysają krew i przenoszą choroby, ale jest to dalekie od prawdy. Te nocne ssaki są w rzeczywistości nieśmiałymi, delikatnymi stworzeniami, które unikają kontaktu z ludźmi i są mniej narażone na zarażenie wścieklizną niż zwykłe dzikie zwierzęta.
Naukowa nazwa nietoperzy to „Chiroptera”, co po grecku oznacza „skrzydła dłoni”. Termin ten wywodzi się z faktu, że nietoperze mają cztery długie palce i kciuk, a każdy palec jest połączony z kolejnym cienką błoną. Są jedynymi ssakami na świecie, które potrafią latać i są w tym niezwykle dobre. Ich elastyczne błony skórne i stawy pozwalają im szybko zmieniać kierunek i łapać pokarm w powietrzu.
Klasyfikacja nietoperzy
Istnieją dwie główne podrodziny nietoperzy: microchiroptera i megachiroptera. Większość nietoperzy to małe nietoperze – microchiroptera – które żywią się owadami, ćmami i pojawiają się tylko w nocy. Na całym świecie występuje około 1240 gatunków, 18 rodzin i około 150 rodzajów. W Polsce żyje 27 gatunków nietoperzy z rodziny mroczkowatych.
Co jedzą nietoperze?
Większość ptaków owadożernych to ptaki dzienne, żywiące się owadami aktywnymi w ciągu dnia, podczas gdy nietoperze udoskonaliły strategię żerowania na owadach latających nocą. Nietoperze żywią się ćmami i komarami. Każdej nocy zjadają od jednej czwartej do połowy swojej masy ciała. Oznacza to, że przeciętna kolonia dowolnego pospolitego gatunku nietoperza może zniszczyć ponad 100 ton owadów w ciągu jednego sezonu!
Jak nietoperze poruszają się w nocy?
Jedną z cech, które sprawiają, że nietoperze są tak interesującymi zwierzętami do badania na wolności, jest ich zdolność do nawigacji za pomocą echolokacji. Nietoperze nie są ślepe, ale ich zmysł słuchu jest znacznie lepszy niż zmysł wzroku, więc polują w nocy. Aby znaleźć ofiarę, lecąc w powietrzu z dużą prędkością, nietoperze emitują głośny krzyk, którego częstotliwość jest wyższa niż naturalnie słyszalna dla ludzkiego ucha. Nietoperz następnie nasłuchuje echa odbijającego się od obiektu, aby odczytać otoczenie. Nietoperze są w tym tak dobre, że potrafią określić, jak daleko znajduje się owad, na którego polują i w którym kierunku się przemieszcza!
Czy nietoperze mogą być przydatne?
Badania przeprowadzone w ciągu ostatnich kilku lat w Kansas i Kanadzie wykazały, że populacje nietoperzy mogą skutecznie zwalczać ćmy omacnicy prosowianki, co prowadzi do zmniejszenia lub nawet całkowitego zaprzestania stosowania insektycydów na niektórych obszarach. Jeśli nietoperze mogą skutecznie kontrolować owady na tak dużą skalę, wyobraź sobie, co mogą zrobić w Twoim ogrodzie. Nietoperze nie tylko pomagają zwalczać owady. Ich odchody są cennym nawozem organicznym, zawierającym 10% azotu, 3% fosforu i 1% azotu. Ten naturalny środek wzmacniający rośliny jest przydatny do kwiatów, roślin ozdobnych, warzyw i ziół. Ponadto utrzymuje się bardzo długo w wielu rodzajach gleby.
Czy nietoperze mogą szkodzić roślinom?
Prawdopodobieństwo, że jakikolwiek gatunek nietoperzy z rodziny mroczkowatych zaszkodzi Twoim roślinom, jest bardzo małe. Jak wspomniano wcześniej, większość z tych gatunków jest owadożerna, tj. żywi się owadami, więc naturalnie zmniejsza populacje owadów, które mogą uszkadzać rośliny. Jednak, jak w przypadku inych zwierząt, możliwe jest, że niektóre gatunki nietoperzy mogą zachowywać się inaczej. Niektóre gatunki mogą żywić się nektarem lub owocami i uszkadzać kwiaty lub owoce, ale jest to rzadkie i zwykle nie ma poważnych konsekwencji dla ekosystemu ogrodu.
5 wskazówek, jak przyciągnąć nietoperze do swojego ogrodu
Nietoperze to naprawdę intrygujące stworzenia. Jeśli chcesz przyciągnąć nietoperze na swoje podwórko, możesz zrobić kilka rzeczy, aby stworzyć atrakcyjne dla nich środowisko. Oto pięć wskazówek, jak stworzyć przestrzeń przyjazną nietoperzom!
1. Uprawiaj rośliny
Kwitnący przydomowy ogród pełen rodzimych roślin to coś więcej niż tylko ładny widok. Rodzime rośliny bogate w pyłki i nektar przyciągają owady, które z kolei pomogą przyciągnąć do ogrodu głodne, owadożerne nietoperze. Ponieważ nietoperze prowadzą nocny tryb życia i łapią owady latające nocą, ważne jest sadzenie odpowiednich roślin, które pozostają otwarte w nocy lub kwitną wieczorem.
2. Unikaj pestycydów
Badania pokazują, że pestycydy szkodzą nietoperzom. Na szczęście nietoperze żywiące się owadami są naturalną alternatywą dla zwalczania szkodników. Ogród wolny od pestycydów jest więc nie tylko dobrym sposobem na przyciągnięcie nietoperzy, ale także jest dobry dla środowiska.
3. Zadbaj o źródło wody
Chociaż źródło wody jest niezbędne dla przetrwania nietoperzy, musi ono spełniać określone kryteria, aby nietoperze mogły z niego korzystać. Nietoperze pozyskują wodę, podlatując nad powierzchnię, pijąc i odlatując z powrotem w górę i oddalając się od wody. Aby nietoperze mogły bezpiecznie manewrować, niezbędne są duże, otwarte źródła wody bez przeszkód, takich jak gałęzie drzew, płoty lub druty.
4. Zawieś budkę dla nietoperzy
Zawieszenie budki dla nietoperzy na podwórku to świetny sposób, aby nietoperze poczuły się jak w domu, mogły wychowywać swoje młode i uniknąć drapieżników. Budkę możesz kupić lub zrobić ją samodzielnie, jeśli masz ochotę i możliwości. Budka nietoperzy powinna otrzymywać co najmniej sześć godzin bezpośredniego światła słonecznego każdego dnia. Miejsca takie jak bok domu, stodoła lub szopa są zazwyczaj najlepszymi miejscami do przyciągania nietoperzy. Unikaj umieszczania schronień dla nietoperzy w pobliżu drzew, ponieważ często są one słabo nasłonecznione, a drapieżniki (zwykle sowy) mogą lądować na pobliskich gałęziach. Jeśli drzewo jest jedyną opcją, wybierz nasłonecznioną lokalizację jak najdalej od potencjalnych miejsc lęgowych drapieżników.
5. Obserwuj z daleka
Kiedy nietoperze zamieszkają w budce, bez wątpienia będziesz zaintrygowany nowymi sąsiadami. Nietoperze generalnie unikają ludzi, więc nie należy im zbytnio przeszkadzać. Najlepiej jest obserwować te zwierzęta z daleka.
Interesujące fakty o nietoperzach
- Samica większości gatunków nietoperzy rodzi zwykle tylko jedno młode raz w roku.
- Nietoperze są jednymi z najdłużej żyjących małych zwierząt, niektóre dożywają nawet do 30 lat i dłużej.
- Nietoperze śpią głową w dół.
- Niektóre nietoperze żyjące w zimnych obszarach spędzają zimą kilka miesięcy w stanie hibernacji.
- Wiek znalezionych skamieniałości nietoperzy wynosi około 50-60 milionów lat.
- Populacje nietoperzy na całym świecie są zagrożone z powodu utraty siedlisk, stosowania pestycydów, chorób i zmian klimatycznych.
- Enzymy wydzielane przez nietoperze są wykorzystywane w medycynie do leczenia wielu chorób, w tym udarów i chorób serca.
W zależności od lokalizacji, klimatu i specyficznego środowiska ogrodniczego, nietoperze mogą przynosić korzyści ogrodnictwu, pomagając utrzymać ogrody w zdrowiu. Nietoperze są zatem przyjaciółmi, a nie wrogami ogrodnictwa, a ich ochrona i zachowanie powinny być priorytetem dla wszystkich zainteresowanych zrównoważonym ogrodnictwem i bioróżnorodnością.
Źródła:
https://www.finegardening.com/article/bats-are-a-gardeners-best-friend
https://www.nationalgeographic.com/animals/mammals/facts/bats
https://www.richardjacksonsgarden.co.uk/bats-in-the-garden/
https://www.wildlifeacoustics.com/resources/blog/how-to-attract-bats-to-your-backyard
https://www.academia.edu/42452927/Bats_in_the_Gardens
Zdjęcia poglądowe © Canva.